همراهان عزیز سلام
در این مقاله قصد داریم شما را با خانه تاریخی یزدان پناه که متعلق به یکی از تجار سرشناس و معروف قمی بوده است، آشنا سازیم. خانههای قدیمی ایران، بخشی از حافظه تاریخی ملت ایران به حساب می‌آیند. پیشینه معماری در ایران به هزاره هفتم پیش از میلاد می‌رسد. از آن زمان تا کنون، این هنر خود را در عرصه‌های گوناگون، به ویژه در خانههای سنتی ایران نمایان ساخته و به مرور تکامل یافته است.
از شهر یزد که اولین شهر خشتی جهان و دومین شهر تاریخی جهان بعد از ونیز ایتالیا است، تا خانههای قدیمی در همدان و هگمتانه می‌توان روند تغییرات خانههای تاریخی ایران را درک کرد. شهر قم نیز چندین نمونه از خانههای قدیمی و تاریخی متعلق به عصر صفویه و قاجار و پهلوی را در دل خود جای داده است که بازدید از هر کدام صفا و جذابیت خود را به‌همراه دارد.
لطفا با قمگردی همراه باشید…
خانه تاریخی یزدان پناه
خانه تاریخی یزدان پناه که متعلق به یکی از تجار سرشناس و معروف قمی بوده است در خیابان 19 دی قم و محله قدیمی باغ پنبه بنا شده است. در این عمارت که متعلق به اواخر دوره قاجاریه و اوایل پهلوی است شما شاهد معماری برجسته خانههای ایرانی خواهید بود.
خانه تاریخی یزدان پناه در تاریخ ۲۴ تیر ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۹۱۵۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
از ویژگی‌هایی که در اغلب خانههای قدیمی ایران به چشم می‌خورد، مساحت زیاد آنها است. خانه تاریخی یزدان پناه قم هم از این قاعده مستثنی نیست و مساحتی در حدود 885 متر مربع را به خود اختصاص داده است.
فضای خانههای قدیمی ایرانی بر ایجاد مکانی پر از آرامش و صمیمیت برای اعضای خانواده تاکید داشته است. بخش‌های مختلف خانههای ایرانی در راستای سلسله مراتب و محرمیت‌ها شکل می‌گیرد. بدین ترتیب که شما ابتدا سردر و سکوی ورودی را خواهید دید. سپس وارد هشتی و دالان‌های ارتباطی خواهید شد. بعد از آن در حیات خانه، عظمت و بزرگی عمارت و زیبایی معماری ایرانی شما را محو خود خواهد ساخت.
عموما در هر خانه ایرانی تعدادی اتاق با نام‌های مختلف از جمله تابستان نشین، زمستان نشین، شاه نشین، بهار خواب، اتاق گوشوار، اتاق بادگیر و حوض‌خانه وجود دارد. خانه تاریخی یزدان پناه نیز دارای هفت اتاق، سه زیر زمین و یک بادگیر و آب انبار می‌باشد.
سه دری، نام اتاق خواب بوده است و پنج دری به عنوان اتاق مهمانی بوده که عملکرد اتاق نشیمن را داشته است. اتاق‌ها در خانه یزدان پناه هر یک به نوبه خود مستقل و جداگانه هستند، اما میان آنها در چوبی کار گذاشته شده تا در صورت نیاز به صورت موقت فضای بزرگتری ایجاد شود.
در این خانه مانند دیگر خانههای اقلیم گرم و خشک، اتاق‌ها گرداگرد حیاط به صورت تو درتو قرار گرفته‌اند و این خاصیت انعطاف پذیر باعث شده که تمام اتاق‌ها با درب‌هایی به یکدیگر راه یابند و این امر موجب می‌شود اتاق‌ها با یکدیگر در تبادل دمایی بیشتری باشند. همچنین در زمان حضور مهمانان یا گرفتن مراسم‌های عبادی، جشن‌ها و مهمانی‌ها به وسیله این در‌ها اتاق‌ها را به یکدیگر متصل می‌کردند.
عمارت یزدان پناه همانند بسیاری از خانههای ایرانی چهار فصل است. حیاط یا میانسرا، در تمام سال محیط بهداشتی مطبوعی را که از گردش آفتاب و نور خورشید حاصل می‌آمده را فرآهم می‌کرده است. وجود حوض آب با رنگ آبی و چهار باغچه در اطراف آن حس تازگی و طراوت را برای شما فراهم می‌سازد.
عمارت یزدان پناه، بعد از واگذاری به اداره کل میراث فرهنگی و صنایع دستی استان قم، ابتدا به موزه صنایع دستی و بعد به سفره‌خانه سنتی و رستوران ایرانی تبدیل شده است. اتاق‌های عقیق، زمرد، فیروزه و یاقوت آماده پذیرایی از میهمانان این عمارت تا ظرفیت ۱۲۰ نفر می‌باشند و هر کدام به صورت مجزا می‌توانند محیطی آرامش بخش را برای جشن‌ها و ضیافت‌های خانوادگی فرآهم آورند.
زیرزمین‌های شجره، شمسه و تیمچه نیز به منظور پذیرایی به شیوه سنتی ایرانی با پشتی، زیرانداز، فرش دستباف و کرسی و همچنین تخت آماده پذیرایی به شیوه سنتی از میهمانان می‌باشند.
حیاط عمارت نیز با تخت‌های چوبی و نمد و بالش باز هم به صورتی بسیار سنتی در هوای آزاد به منظور ارائه خدمات پذیرایی فرآهم آمده است.
نظر قمگردی:
خانه تاریخی یزدان پناه جز آثار تاریخی و معماری ارزشمند استان قم می‌باشد که هم اکنون به عنوان رستوران سنتی پذیرای میهمانان و گردشگران ایرانی و خارجی است تا فرهنگ و تمدن این مرز و بوم را به رخ بکشد. فضایی مناسب برای دورهمی‌های دوستانه و یا خانوادگی بوده و فضایی دلنشین همراه با صمیمیت و سادگی را برای شما فراهم می‌سازد. بازدید از این اثر فاخر خالی از لطف نخواهد بود.
نکته طلایی:
- با توجه به تفاوت ساعات کاری مجموعه در فصول مختلف، لطفا جهت بازدید و پذیرایی از ساعات کار مجموعه اطلاع حاصل فرمائید.
- بازدید از مجموعه رایگان می‌باشد.
- مجموعه دارای پارکینگ محدود است.
- دسترسی به مجموعه از طریق 45 متری عمار یاسر، کوچه 18 به دلیل وجود فضای پارک بهتر، مناسب‌تر می‌باشد.
آدرس:
- قم / خیابان 19 دی (باجک) / کوچه 11 / خانه تاریخی یزدان پناه
- قم / خیابان 45 متری عمار یاسر / کوچه 18(باغ پنبه) / خانه تاریخی یزدان پناه
شماره تماس و هماهنگی: 37716659- 025 / 09128996936
وب‌سایت: yazdanpanahhouse.ir
