نغمه‌های کهن از دل خاک؛ تپه قلی درویش، راوی داستان‌های ناگفته قم
همراهان عزیز سلام
تا کنون تعداد بسیار زیادی از اماکن گردشگری، تاریخی، تفریحی و معماری استان قم را تقدیم نگاه پر از مهرتان کرده‌ایم. در این مقاله سعی داریم یکی از جاذبه‌های منحصر به فرد و خارق‌العاده استان قم را خدمت شما گرامیان معرفی نمائیم. این اثر ویژه حتی برای بسیاری از شهروندان و اهالی قم هم غریب و ناآشنا می‌باشد. اثر تاریخی تپه قلی درویش بیانگر تاریخ هفت هزار ساله قم می‌باشد.
تا پایان با قمگردی همراه باشید.
تپه قلی درویش؛ هفت هزار سال تاریخ
محوطه باستانی قلی درویش در ابتدای جاده قدیم قم به کاشان و در ابتدای ورودی بلوار انتظار به سمت مسجد مقدس جمکران واقع شده است.
قل درویش یا قلی درویش نامی است که تنها ساکنین محلی و قدیمی اطراف این محوطه باستانی از آن برای معرفی این تپه‌ها استفاده می‌کنند. روستای قمرود در ۲۰ کیلومتری شهر قم شده است. منطقه شامل دو بخش است که به وسیله رودخانه قمرود یا اناربار به دو بخش تقسیم می‌شود. ساحل راست یا بخش شرقی را قمرود و بخش غربی را البرز می‌نامند. تپه قلی درویش در این محل قرار دارد و اطراف آن محوطه‌ای باستانی به مساحت پنجاه هکتار قرار دارد.
کاوش در تپه باستانی قلی درویش
در تپه قلی درویش لایه‌های هزاره پنجم و سوم پیش از میلاد شناسایی شده است اما اثری از زندگی هزاره چهارم در آن وجود ندارد. در استقرار در تپه قلی درویش یک وقفه تاریخی طولانی وجود دارد که باستان شناسان از دلیل آن بی‌خبرند.
قلی درویش در هزاره چهارم پیش از میلاد حدود ۱۰۰۰ سال خالی از سکونت بوده است، حدس زده می‌شود اقوام ساکن در آن به جای دیگری مهاجرت کرده باشند. کشف استقرار گاهی از دوره هزاره چهارم پیش از میلاد در بافت تاریخی قم این احتمال را قوی کرده است که ساکنان قلی درویش در این دوره تاریخی به شهر فعلی قم آمده‌اند و دوباره پس از ۱۰۰۰ سال به قلی درویش باز گشته‌اند.
این تپه باستانی یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های باستانی در بخش مرکزی فلات ایران و مربوط به دوران آهن است. معماری مسکونی جوامع ساکن در قلی درویش، فضای نیایشگاهی، کوره‌های ذوب فلز و آثار منقول و سفالی از جمله آثار بدست آمده از این منطقه است. در تپه قلی درویش ساختار شهری دوره عصر آهن نیز کشف شده است.
مجموعه مدارک به دست آمده از تپه قلی درویش از جمله ساختارهای معماری، مهرهای استوانه‌ای، پلمپ‌های در خمره، توکن‌ها و قطعه سفال مهرزده، شواهد بسیار ارزشمندی از پیچیدگی‌هایی فرهنگی را ارائه داده است.
تپه قلی درویش در اواخر سال ۱۳۸۲ با شماره ۱۰۱۷۳ به ثبت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم رسیده است.
نظر قمگردی:
محوطه تاریخی و باستانی تپه قلی درویش در منطقه جمکران قم، همچنین تپه صرم در منطقه کهک استان قم، نشان از قدمت، شکوه و تاریخ هفت هزار ساله این استان دارند. بازدید از این جاذبه‌های تاریخی شما را با فرهنگ و آداب و رسوم مردمان آن زمان آشنا می‌سازد.
نکته طلایی:
- جهت بازدید از این محوطه باستانی می‌بایست در قالب تورهای نیمروزه و هماهنگی‌های اداری مربوطه اقدام نمائید.
- امکانات رفاهی در این مجموعه فراهم نمی‌باشد.
آدرس: جاده قدیم قم –کاشان / ابتدای بلوار انتظار / محوطه تاریخی تپه قلی درویش / مسیریابی در بلد