مسجد امام حسن عسکری (ع)، اولین مسجد قم با قدمت نزدیک به ۱۲۰۰ سال
همراهان عزیز سلام
مساجد از دیر باز کانون تجمع و توجه مسلمانان بوده و هر مرز و بومی که در آن گلدسته‌های مساجد قد برافراشته‌اند،گروهی از مسلمانان در زیر گنبدی به عبادات خالق خویش و راز و نیاز با پروردگار یکتا پرداخته‌اند. در دین مبین اسلام مساجد از جایگاه رفیع و ویژه‌ای برخوردار هستند تا جایی که پیامبر اکرم رسول اکرم (ص) از قول خداوند متعال می‌فرمایند: «مساجد خانه‌های من در زمینند، همانگونه که ستارگان برای اهل زمین می‌درخشند، مساجد نیز برای اهل آسمان نورافشانی می‌کنند».
در استان قم نیز مساجد از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند و مطالعه و آشنایی با این مراکز مذهبی و اسلامی، قدمت و تاریخ این شهر را بیش از پیش روشن می‌نماید. در مقاله این هفته قمگردی قصد داریم شما را با اولین، کهن ترین و بزرگ ترین مسجد قم که به نام پیشوای یازدهم شیعیان، حضرت امام حسن عسکری(ع) منسوب می‌باشد، آشنا نمائیم. لطفا تا پایان با قمگردی همراه باشید.
مسجد امام حسن عسکری(ع) در مرکز شهر قم و در ابتداى خیابان آستانه قرار دارد. دارای چهار درب ورودی از سمت خیابان شهید دل آذر (شمال مسجد)، خیابان آستانه (شرق و جنوب مسجد) و خیابان ساحلی (غرب مسجد) اولین، کهن‌ترین و بزرگ ترین مسجد شهر قم است که منسوب به امام یازدهم شیعیان، حضرت امام حسن عسکری (ع) می‌باشد و در قرن سوم هجرى احمد بن اسحاق قمى وکیل و نماینده امام حسن عسکرى(ع) به امر آن حضرت آن را بنا نموده است.
این مسجد، در میان مردم شهر قم از گذشته زبانزد بوده و کمتر کسی در شهر قم است که در این مسجد نماز نخوانده باشد و یا این مکان مقدس را نشناسد.
شهرت تقدس این مسجد مقدس در میان مردم به جهت تاسیس این مکان مقدس به امر مستقیم امام حسن عسکری(ع) است و تا قبل از ساخت مسجد جامع قم، اهالی شهر از آن به عنوان مسجد جامع شهر یاد می‌کرده‌اند.
دلایل اهمیت و شهرت مسجد امام حسن عسکری (ع):
– اولین و با اهمیت‌ترین دلیلی که این مسجد را مورد احترام و شهرت مردم قرار داده است، ساخت این مسجد به دستور مستقیم امام حسن عسکری(ع) و با پول امام و بوسیله نایب امام ساخت شده است؛ به همین دلیل این مسجد مورد توجه و اهتمام بسیاری از مراجع و علمایی که در قم حضور داشتند، قرار گرفته و ضمن برگذاری جلسات دروس حوزوی، به عنوان امام جماعت، اقدام به برگذاری نماز جماعت نیز نموده اند.
دومین دلیل اهمیت و جایگاه والای مسجد امام حسن عسکری(ع)، نزدیکی و همجواری این مسجد با حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) می‌باشد. بسیاری از شیفتگان زیارت حرم حضرت فاطمه معصومه(س) قبل از رسیدنم به حرم مطهر، می‌بایست از مسیر خیابان آستانه و درب ورودی این مسجد عبور نمایند.
سومین موضوع که در معروفیت این مسجد سهم بسزایی دارد، برگذاری ۵ وعده نماز جماعت صبح، ظهر، عصر، مغرب و عشا، به صورت همزمان در ۷ شبستان این مسجد است. شبستان شاهرودی، شبستان فیض، شبستان جزائری، شبستان مستقیم، شبستان زاهدی، شبستان روحانی و شبستان جدید همگی در هنگام اقامه نماز جماعت، پذیرای نمازگزاران می‌باشند.
چهارمین موضوع که شهرت این مسجد را صد چندان نموده است، برگذاری مراسم اعتکاف از حدود ۹۰ سال پیش، در این مسجد بوده است. هر ساله هزاران نفر جهت مراسم اعتکاف در این مسجد حضور پیدا می‌کنند تا با معبود خویش به راز و نیاز بپردازند.
نگارش تمام آیات قرآن کریم به طول ۹ هزار متر در داخل مسجد و برخی از گلدسته‌ها، پنجمین دلیل اهمیت و معروفیت مسجد امام حسن عسگری(ع) می‌باشد.
از نظر معماری نیز این مسجد حائز اهمیت می‌باشد. بنای این مسجد در سه مرحله ساخت و توسعه پیدا کرده است. بنای اولیه مربوط به به سال ۲۶۰ هجری قمری می‌باشد.
در سال ۱۳۵۲ هجری شمسی ساختمان جدید شامل مسجد و سرداب اضافه شده است.
در سال ۱۳۹۴ شبستان‌های جدید به محدوده قدیمی اضافه گردیده است که با استفاده از معماری دلنواز اسلامی، جذابیت این بنا را دوچندان نموده است.
– ارتفاع گلدسته‌های این مسجد ۵۹ متر است که در حروف ابجد به نام مقدس امام زمان، حضرت مهدی(عج) اشاره دارد. همچنین محدوده زیر گنبد این مسجد به نام ۱۴ معصوم(ع)، تعداد ۱۴ مقرنس قرار گرفته است.
این مسجد در سال ۱۳۵۵ هجری شمسی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و در حدود ۲۵۰۰۰ مترمربع مساحت دارد. بسیاری از اهالی قم از برگذاری نماز عید سعید فطر در این مسجد خاطره دارند و هم اکنون نیز کانون تجمع، گردهمایی و برگذاری مراسمات مذهبی و اجتماعی می‌باشد.
نظر قمگردی:
مسجد امام حسن عسکری قم در کنار همه جاذبه‌های تاریخی، مذهبی و معماری خود، مکانی برای ارتباط با خالق یکتا و عبادت و ابراز بندگی در این هیاهوی زندگی امروزی است. هر زمان که در فضای معنوی این مسجد مقدس حضور پیدا کرده و قامت عشق بستید، ما را از دعای خیر محروم نسازید. التماس دعانکته طلایی:
درب های ورودی مسجد فقط دقایقی قبل از برگذاری نماز جماعت باز می شود.
جهت سهولت در دسترسی به این مسجد مقدس، پیشنهاد می‌کنیم وسیله نقلیه خود را در پارکینگ حرم مطهر پارک نموده و ادامه مسیر را بصورت پیاده روی انجام دهید.
آدرس: قم/ چهار راه بازار / مسجد مقدس امام حسن عسکری (ع)